Helenistik donem antik dunyada grek etkisinin zirveye ulastigi bir dönemdir.Büyük İskender’ın doğu ve batı kültürünu bir araya getirip oluşturduğu yeni uygarlık helenizm olarak adlandırılır.Hellen kelimesi antik dünyada yunan anlamına,günümüzde yunan anlamında kullanılan helen sözcüğü ise o dönemde yaşamış bir kadının ismidir.İlyada epik destanına göre bu kadın troia savaşını başlatan kişidir.
Büyük İskender’in askeri seferleri sonucu ortaya çıkan bu yeni kültür yunan medeniyeti başta olmak üzere birçok uygarlığa çağ atlatmıştır.Bu uygarlıklar din,edebiyat gibi alanlarda değişime uğramasıyla birlikte bu etki sanata da yansımıştır.Bir diğer deyişle bu dönem grek sanat çağı olarak adlandırılır.
Sanatı ele aldığımızda bu dönemdeki eserlerde zigzag, kare,insan ve hayvan motifleriyle karşılaşırız.Doğuya doğru gittiğimizde hayvan ve bitki motiflerinin kullanılmasıyla “Orientalizan” akımı ortaya çıkmıştır.Kolonileşme sonucu doğu kültürü ile etkileşime giren Korinth seramik alanında doğudan etkilenmiş bu motifler seramiklerin üzerinde kullanılmaya başlanmıştır.Fakat bu dönemden günümüze kadar ulaşan tablo bulunmamaktadır.
Bu dönemdeki mimariyi düşündüğümüzde ise akla ilk gelen şey sütunlardır.Üç çeşit sütun düzeni gözlenebilir.
Şekilde görülen sütuna korint adı verilir.Helenistik kültürün doğal bir sonucu olarak iki kültürün sentezlenmesi haliyle ortaya çıkmıştır.Bu sütunda Mısır Uygarlığı’na ait izler görebiliriz.Bu tip sütunlar o dönemde birçok uygarlık tarafından kullanılmıştır.
Korintin dışında iki sütun çeşidi daha oluşmuştur.Bunlardan biri İon tipi sütundur.Bu düzende asıl olan doğudan alınmış motiflerin ve güzelliklerin değişmeden aktarılmasıdır.Zarif bir görünümü vardır.
Bir diğeri ise Dor düzeninde sütundur.Dorlar Yunanistan’a geldikten sonra ortaya çıkmıştır.Dor kavmine bağlı olduğu için bu adı taşımaktaydı.Bu tip sütunlar aşağıdan yukarıya doğru incelir, biçim olarak çanak şeklindedir.
Elifnaz ÇELİK
Comments